پهنه‌های سیلگیر کشور اولین بار به‌عنوان یکی از ۱۶ لایه اطلاعات سیمای حوزه‌های آبخیز و نیز اطلس سیل کشور برای تمام حوضه‌های رتبه چهار کشور (در تقسیم‌بندی تماب) به‌وسیله پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری در سال ۱۳۸۵ تهیه و به سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور به‌عنوان سفارش‌دهنده تحویل شد. همین اطلس به‌عنوان بخشی از طرح سیمای حوزه‌های آبخیز کشور با سفارش ستاد توسعه فناوری‌های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مورد بازنگری و با اضافه شدن مواردی از جمله آستانه‌های رواناب به‌آن، در سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴ منتشر شد. در سال ۱۳۹۴ این اطلس با دقت حوضه‌های رتبه هفت در تقسیم‌بندی تماب با سفارش ستاد فوق به‌وسیله این پژوهشکده شروع و در پایان سال ۱۳۹۶ آماده و در سال ۱۳۹۷ تحویل ستاد یاد شده و نیز سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری شد. هم چنین در بازدید رئیس ستاد بحران کشور که در سال ۱۳۹۶ از این پژوهشکده انجام شد به اطلاع ایشان رسانده شد. به‌علاوه در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشور در سال ۱۳۹۷ و نیز در هامش سیزدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری در سال ۹۷ در اردبیل، بخش‌های مختلف اطلس سیل رتبه هفت رونمایی شد. تصاویر این نقشه‌ها در سایت پژوهشکده نیز به نشانی http://atlas.scwmri.ac.ir قابل مشاهده است.
تصاویر پیوست پهنه سیلگیر را برای سیل ۵۰ ساله در محدوده شهرهای پل دختر، معمولان و آق قلا برگرفته از نسخه ۱۳۸۵ نشان می‌دهد. ملاحظه می‌شود که در نقشه‌های پهنه پیش‌بینی‌شده سیل، بخش‌هایی از مناطق مسکونی فعلی در معرض خطر سیل با دوره برگشت ۵۰ ساله قرار دارند! از آن موقع تاکنون ۱۳ سال می گذرد! به نظر می‌رسد که محققین کشور رسالت خود را به‌خوبی انجام و هشدارهای لازم را داده‌اند. امید است در آینده از این نقشه‌ها استفاده بهتر، دقیق‌تر و به موقع انجام شود.
تهیه‌کننده: دکتر جهانگیر پرهمت
استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری