به گزارش روابط عمومی سازمان تات؛ دانشیان روز سه‌شنبه در نشست تخصصی «تغییر اقلیم و امنیت غذایی» که در محل سازمان تات برگزار شد، افزود: این اقدامات در راستای ارائه راهکارهای علمی و کاربردی برای مدیریت اثرات تغییر اقلیم در کشور انجام گرفته و نقش مهمی در هم‌افزایی توان پژوهشی نهادهای علمی ایفا کرده است.
وی در ادامه اظهار داشت: برنامه‌های شبکه تغییر اقلیم برای سال ۱۴۰۴ با رویکردی جامع و آینده‌نگر تدوین شده و تمرکز اصلی آن‌ها بر ارتقای همکاری‌های علمی، تقویت ظرفیت‌های پژوهشی و افزایش نقش مراکز علمی و متخصصین در فرآیند سیاست‌گذاری‌های مرتبط با تغییر اقلیم خواهد بود.
دانشیان تأکید کرد: انتظار می‌رود که این اقدامات نه‌تنها موجب ارتقاء جایگاه علمی کشور در سطح بین‌المللی شود، بلکه زمینه‌ساز ارائه راهکارهای مؤثر برای کاهش اثرات تغییر اقلیم و مدیریت بهینه منابع طبیعی گردد.
وی افزود: دستور کار نشست تخصصی «تغییر اقلیم و امنیت غذایی» که امروز در محل سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی برگزار شد، در چارچوب سلسله نشست‌های شبکه هاب‌های علمی تغییر اقلیم کشور تعریف شده و در راستای تبیین رویکردهای نوین برای مواجهه با چالش‌های اقلیمی در حوزه غذا و کشاورزی برنامه‌ریزی شده است.
افزایش تبخیر و تعرق و خروج سالانه ۳۰۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی از چرخه تولید
میلاد نوری، عضو هیئت علمی بخش تحقیقات آبیاری و فیزیک خاک مؤسسه تحقیقات خاک و آب، در نشست تخصصی «تغییر اقلیم و امنیت غذایی» با اشاره به پیش‌بینی افزایش تبخیر و تعرق مرجع کشور تا پایان قرن، تأکید کرد: این روند موجب افزایش نیاز آبی و تغییر در الگوی کشت محصولات کشاورزی خواهد شد.
وی با بیان اینکه تغییرات کاربری زمین نقش عمده‌ای در تشدید تغییرات اقلیمی دارد، افزود: مدیریت حاصلخیزی و تغذیه دانش‌بنیان از اقدامات مؤثر مؤسسه در راستای افزایش تاب‌آوری و سازگاری با اقلیم است.
نوری همچنین از اجرای طرح مدیریت و ارزیابی کیفیت خاک در قالب کشاورزی حفاظتی به‌عنوان یکی از راهکارهای جبرانی مؤسسه برای افزایش کربن خاک یاد کرد و هشدار داد: به‌طور متوسط، سالانه حدود ۳۰۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی کشور، تنها در حواشی شش کلان‌شهر، به‌صورت غیرقابل بازگشت از چرخه تولید خارج می‌شود.
چهار محور برای تحول دیجیتال در مزرعه
در نشست تخصصی «تغییر اقلیم و امنیت غذایی»، طرح کلان هوشمندسازی کشاورزی توسط بهاره جمشیدی، معاون پژوهشی مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، ارائه شد.
این طرح به همت حسین فرازمند، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان، در حال اجراست و با تکیه بر اَبَرداده‌های کشاورزی، چهار محور اصلی را برای هوشمندسازی مزرعه دنبال می‌کند.
سامانه‌های هوشمند، حتی در آبیاری شالیزارها فعال شده‌اند و انتظار می‌رود کاهش گازهای گلخانه‌ای و حرکت به‌سوی کشاورزی پایدار را به همراه داشته باشند.
آموزش و توانمندسازی کشاورزان برای بهره‌برداری از فناوری‌های دیجیتال، از دیگر اهداف کلیدی این طرح تحول‌گرا است.
مدیریت جامع خشکسالی با راهکارهای فناورانه
بهرام زند، محقق و عضو هیئت علمی مجری طرح کلان مدیریت جامع خشکسالی در بخش کشاورزی، در نشست تخصصی «تغییر اقلیم و امنیت غذایی» با اشاره به جابجایی مناطق اقلیمی به عنوان یکی از پیامدهای جدی تغییر اقلیم، بر لزوم پیش‌آگاهی هواشناسی در بازه‌های کوتاه‌مدت تأکید کرد.
وی از طراحی الگوی سدهای زیرزمینی و طرح فناورانه چندمنظوره ساماندهی خشک‌رودها خبر داد و گفت: ارزیابی ۷۳ مصداق موفق احیای بیولوژیکی، از جمله اقدامات مؤثر در مقابله با خشکسالی در مؤسسه تحقیقات آب و خاک بوده است.
شهرام محمود سلطانی ،عضو هیئت علمی و رئیس بخش تحقیقات خاک و آب موسسه تحقیقات برنج کشور ، راهکارهای پژوهش پایه را جهت تغییرات اقلیمی و بیماری‌های برنج بیان کرد. راهکارهای پژوهش پایه، آبیاری تناوبی، اصلاح تقویم زراعی برای شرایط کم آبی، معرفی ارقام مقاوم به تنش خشکی، حفظ پایداری تولید در شرایط تنش خشکی با کشت رقم متحمل به خشکی و معرفی ارقام زودرس بیان کرد.
علی ماهرخ، عضو هیئت علمی و رئیس بخش تحقیقات ذرت و گیاهان علوفه‌ای مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، از دستاوردهای مهم این مؤسسه در راستای مقابله با تغییر اقلیم و بهبود بهره‌وری منابع کشاورزی خبر داد.
وی با اشاره به ورود ارقام جدید محصولات زراعی به عرصه تولید، اظهار داشت: «با بهره‌گیری از توان علمی و ظرفیت‌های تحقیقاتی مؤسسه، تاکنون ۱۵ رقم گندم وارد عرصه تولید شده که این اقدام منجر به صرفه‌جویی حدود ۹۵۰ میلیون متر مکعب آب در کشور شده است.»
ماهرخ همچنین از معرفی و ورود ۷ رقم جو، ۳ رقم تریتیکاله با قابلیت تولید علوفه در فصل پاییز و ۶ رقم گندم ویژه مناطق معتدل خبر داد و افزود: «این ارقام با هدف افزایش تاب‌آوری بخش کشاورزی در برابر تغییرات اقلیمی توسعه یافته‌اند.»
وی در ادامه به موفقیت‌های بخش ذرت نیز اشاره کرد و گفت: «ذرت هیبرید سه‌رقمی (تری‌وی‌کراس) ۶۴۷ با کشت در سطح ۱۶ هزار هکتار، موجب صرفه‌جویی ۱۶ میلیون متر مکعب آب شده است. همچنین، ارقام ذرت معرفی‌شده توسط مؤسسه در مناطق گرم کشور نیز به‌خوبی توسعه یافته‌اند.»
رئیس بخش تحقیقات ذرت و گیاهان علوفه‌ای افزود: «ورود ذرت هیبرید "پایا" نیز در سطح ۱۶ هزار هکتار، از دیگر اقدامات شاخص مؤسسه در مسیر افزایش بهره‌وری و پایداری تولید در شرایط اقلیمی جدید است.»
ماهرخ در پایان تأکید کرد: «ادامه این روند و حمایت از تولید و ترویج ارقام جدید، یکی از الزامات حیاتی برای تأمین امنیت غذایی و حفظ منابع پایه کشور در شرایط تغییر اقلیم است.»
.jpg)
