گروه پژوهشی مهندسی حفاظت آب و خاک

* معرفی گروه پژوهشی:

فرسایش خاک یکی از معضلات مهم کشور است که با هدررفت ذرات خاک و مواد مغذی،  میزان حاصلخیزی و ظرفیت نگهداشت رطوبت خاک نیز کاهش مییابد. همچنین رسوبات  حاصل از فرسایش خاک با گل‌آلوده کردن منابع آب و تولید گرد و غبار، در انتقال مواد آلاینده نقشی اساسی دارد. با توجه به گستردگی فرآیند فرسایش خاک در کشور، حفاظت خاک یکی از هسته‌های اصلی فعالیت‌های پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری محسوب می شود.

ماموریت اصلی گروه  تحقیقات مهندسی حفاظت آب و خاک، پژوهش در حیطه حفاظت خاک و مقابله با فرسایش و تبعات ناشی از آن و ارائه راهکارهای حفظ رطوبت خاک است. با این همه، نظر به وسعت قابل توجه اقالیم خشک و نیمه خشک در ایران، حفاظت خاک بدون توسعه پایدار پوشش گیاهی از طریق استحصال و حفاظت آب عملی نیست. پژوهش در زمینه شناخت پدیده‌های جدایی، انتقال و ترسیب ذرات خاک، آلودگی منابع آب و خاک و یافتن راه‌کارهای بهینه حفاظت خاک  با تاکید بر اصلاح روش‌های سنتی از یک طرف و تکیه بر فناوری‌های نوین از طرف دیگر با هدف توسعه پایدار و کاهش خسارت‌ها و خطرات ناشی از آن‌ها از مهم‌ترین فعالیت‌های این گروه می‌باشد. استفاده از یافته‌های پژوهشی این گروه، نقشی حیاتی در توسعه پایدار، افزایش فرآورده‌های کشاورزی و منابع طبیعی و کاهش خسارت‌های مالی و جانی ناشی از بلایای طبیعی را در بر خواهد داشت.

* اهداف:

· شناسایی فرآیندها و عوامل موثر در فرسایش خاک و تولید رسوب

· ارزیابی مدل‌های فرسایش و رسوب و توسعه آن‌ها

· شناسایی و بهینه‌سازی روش‌های سنتی حفاظت آب و خاک در ایران

· ارائه روش‌های مناسب پیش‌گیری، کاهش و مهار فرسایش تشدیدی خاک و تولید رسوب منطبق بر فناوری‌های نوین

*  وظایف:

· تبیین برنامه‌های راهبردی و تعیین اولویت‌های تحقیقاتی در دیدگاه کلان و پیش‌بینی نیازها، امکانات، تجهیزات، نیروی انسانی، برنامه‌های آموزشی و ترویجی و کمک به تدوین قوانین مورد نیاز در زمینه حفاظت آب و خاک

· جمع‌آوری آمار و اطلاعات مربوط به حوزه کاری گروه در سطح کشور، به‌منظور تشکیل و تکمیل بانک اطلاعات مورد نیاز پژوهش‌های کاربردی

· تعریف و انجام پروژه‌های تحقیقاتی ملی کاربردی متناسب با برنامه‌ها و زیر برنامه‌های راهبردی گروه مهندسی حفاظت آب و خاک

· بررسی پروژه‌های پیشنهادی مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان‌ها در کمیته تخصصی گروه و نظارت مستمر بر اجرای طرح های مصوب

· برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای انتقال تجربیات محققان در سطح مراکز تحقیقاتی و همچنین ترویج و انتقال یافته‌های علمی به کارشناسان و کاربران

· همکاری در راه‌اندازی و اجرای دوره‌های آموزشی تحصیلات تکمیلی در زمینه های تخصصی مورد نیاز

· فراهم آوردن تسهیلات لازم برای مشارکت دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌ها در انجام پروژه‌های تحقیقاتی گروه در قالب پایان‌نامه‌های دانشجویی

· همکاری با بخش‌های اجرایی در راستای حل تنگناهای فنی و تخصصی و دستیابی به بهترین گزینه‌ها

· همکاری در بررسی مقالات علمی-ترویجی، علمی-پژوهشی و کنفرانسی و داوری گزارشات نهایی و کتاب‌های علمی

· همکاری در نظارت و ارزشیابی پروژه‌های تحقیقاتی ستادی و استانی

· همکاری با نهادهای بین‌المللی و دانشگاهها و مراکز پژوهشی پیشرفته جهان برای جذب اعتبار و انتقال فناوریها نوین

برنامه‌های راهبردی و زیر برنامه‌های تحقیقاتی آن‌ها:

· برنامه راهبردی شناخت عوامل موثر بر فرسایش و رسوب

· زیر برنامه شناخت و پایش عوامل مؤثر در ایجاد فرسایش‌های سطحی( پاشمانی، ورقه‌ای و شیاری)

· زیر برنامه شناخت و پایش عوامل بر فرسایش‌ خندقی

· زیر برنامه شناخت و پایش عوامل مؤثر در رانش زمین

· زیر برنامه شناخت و پایش عوامل مؤثر بر  فرسایش‌ بادی

· زیر برنامه شناخت و پایش عوامل مؤثر بر فرسایش و رسوب‌زائی سازندهای زمین‌شناسی حساس،  و رسوبات کواترنری

· زیر برنامه شناخت و پایش ویژگی ها و محدودیت ها و قابلیت‌های نهشته های کواترنری

· زیر برنامه شناخت و ارزیابی مدل‌های فرسایشی و رسوب و توسعه آن‌ها

· زیربرنامه شناخت آلاینده های زیست محیطی و عوامل موثر بر تخریب خاک

· ایجاد پایگاه داده های مکانی  حفاظت خاک و توسعه ارتباطات لازم با سایر سامانه های مدیریتی حوزه های آبخیز کشور

· برنامه راهبردی بهینه‌سازی روش‌های حفاظت خاک

· زیر برنامه مدیریت اراضی در بهینه‌سازی روش‌های حفاظت خاک

· زیر برنامه بهینه‌سازی روش‌های حفاظت خاک در فرسایش سطحی

· زیر برنامه بهینه‌سازی روش‌های حفاظت خاک در فرسایش خندقی

· زیر برنامه بهینه‌سازی روش‌های حفاظت خاک در فرسایش توده‌ای

· زیر برنامه بهینه‌سازی روش‌های حفاظت آب در خاک

· زیر برنامه بهینه‌سازی روش‌های حفاظت خاک در اراضی حساس به فرسایش

· زیر برنامه بهینه‌سازی روش‌های حفاظت کیفیت خاک

· زیر برنامه بهینه‌سازی روش‌های حفاظت خاک در برابر فرسایش بادی 

* اعضا: